zondag 28 december 2008

Cursussen 2de semester

En hier, louter voor de nieuwsgierigen, mijn vakken voor het tweede semester:
  • Methodiek van de Informatica (1ste bachelor burgerlijk ingenieurs)
  • Computer Graphics 2 (laatste jaar CW en Informatica)
  • Computer Graphics 1 (maar deze keer aan de UCL, dus eigenlijk Infographie)
  • Capita Selecta Mens-Machine Interactie (laatste jaar CW en Informatica)
  • P&O Hoofdrichting Computerwetenschappen (alhoewel, geen echt vak, maar een projectvak, en spelen met de Lego-robotjes)
  • Geintegreerd Practicum Nevenrichting Computerwetenschappen (idem)
  • ... en dan hier en daar nog een gastcollege er tussendoor, zoals hoogstwaarschijnlijk voor het vak Geschiedenis van de Informatica.
Werk aan de winkel dus ...

Het ZER is klaar!

Ergens gedurende 2009 worden de opleidingen informatica en computerwetenschappen gevisiteerd, wat betekent dat nagegaan wordt of het informatica-onderwijs aan de universiteit nog wel van voldoende hoge kwaliteit is. Een en ander over het visitatieproces kan je hier lezen.

Als voorbereiding van de visitatie hebben we aan het Departement Computerwetenschappen het afgelopen semester een Zelf-Evaluatie Rapport (kortweg het ZER) samengesteld. Dat is een lijvig boekwerk dat de staat van de opleiding voorstelt, zodat de visitatiecommissie zelf al een document heeft om te starten. Als POC-lid van de opleiding computerwetenschappen heb ik daar een steentje toe bijgedragen. Weliswaar een steentje dat relatief veel tijd in beslag nam, maar we mogen niet klagen... het steentje van sommige collega's was eerder een rotsblok. Globaal gezien heeft het opstellen van het ZER zeer veel tijd gekost.

De afgelopen maanden werd door iedereen benadrukt dat het ZER zeer belangrijk was. Immers, het eindrapport van de commissie moet liefst zo positief mogelijk zijn. Anderzijds werd dikwijls door dezelfde mensen steen en been geklaagd dat wat allemaal in dat ZER moet staan soms wel overdreven is. Gelukkig is er een leidraad die we konden gebruiken, en die zoal aangaf wat er wel en niet in kon. Ironisch is dat die leidraad ongeveer even lang is als het ZER zelf.

Iedereen is overtuigd van het belang van hoger onderwijs van goede kwaliteit. Maar om dat na te gaan aan de hand aan de hand van een zelf-evaluatierapport lijkt toch niet altijd de goede optie. Zo mochten we zelf als opleiding onze zwakke en sterke punten aanhalen. Natuurlijk komt daar wat politiek bij kijken om de sterke punten zo goed mogelijk voor te stellen als eigen verwezenlijkingen, terwijl de zwakke punten uiteraard enkel te wijten zijn aan slechte omkadering vanwege de overheid of de universiteit, waarvoor onszelf geen enkele blaam treft. Ik kan me ook niet inbeelden dat de visitiatiecommissie door 2 dagen op bezoek te komen onze echte zwakke punten zal ontdekken, die we liefst een beetje onder de mat vegen. Maar misschien horen dergelijke proza-spelletjes wel bij dit soort rapporten.

Al bij al een leerrijke ervaring. Ik begrijp nu alleszins beter waarom sommige collega's met meer ervaring verklaren "... zich liefst zo ver mogelijk van die visitatie weg te houden ... ". Maar goed, we kijken al uit naar de visitatie zelf!

maandag 22 december 2008

Eurographics 2009

Ik had beloofd mijn blog-achterstand wat goed te maken deze dagen door wat te schrijven over die dingen waardoor ik zo'n achterstand heb opgelopen ;-)

Afgelopen maanden ben ik druk bezig geweest met het het papers-programma voor Eurographics 2009. EG is de grootste computer graphics conferentie die elk jaar in Europa georganiseerd wordt. Dit jaar (april 2009) gaat ze door in Munchen, op de campus van de Technische Universiteit. Een dergelijke conferentie bestaat uit verschillende onderdelen, waarvan het papers-programma meestal de 'parel aan de kroon' vormt. Het is immers daar dat de wetenschappelijke bevindingen van computer graphics onderzoekers wereldwijd gepresenteerd worden.

Maar niet iedereen kan zomaar zijn onderzoek voorstellen, er wordt flink geselecteerd. Die selectie wordt gemaakt door een international programme committee van experts, die alle inzendingen beoordelen op hun merites. Enkel de beste ingezonden papers worden aanvaard en mogen hun werk dus voorstellen op EG2009. En dat is waar dit jaar mijn rol ligt. Dergelijk committee moet een beetje ordentelijk gerund worden door een aantal co-chairs. En voor 2009 ben ik dus co-chair, samen met Marc Stamminger van de universiteit van Erlangen.

Aangeduid worden als co-chair kan vele dingen betekenen. Het is natuurlijk wel een zekere erkenning vanwege je internationale collega's, anderzijds is het ook een van die functies waar niemand staat voor te springen, en waar graag een slachtoffer voor gezocht wordt. De waarheid ligt natuurlijk ergens in het midden.

Maar tot nu toe viel de job wel mee en heb ik het graag gedaan, al was het maar omdat de committee meeting afgelopen November georganiseerd werd in het gebouw van computerwetenchappen van de T.U.M. Met lengtes voorsprong het leukste gebouw computerwetenschappen dat ik al bezocht heb. Ze hebben er zelfs een glijbaan in de vorm van een parabool... en wij maar zeggen dat onderzoek hard werk is.

vrijdag 19 december 2008

Lego robotjes ...

Gisteren, op de eindejaarsreceptie van ons aller Alma Mater, wees iemand me op het feit dat deze blog reeds sinds oktober al niet meer geupdeet was. Ik heb dan toch een beetje een publiek ;-)

Mea maxima culpa, zou ik zeggen. De laatste maanden zijn redelijk druk geweest wat betreft de academische activiteiten, zodat er voor bloggen weinig tijd overbleef. Maar de komende dagen zal ik dat proberen goed maken.

Een van de activiteiten die dit semester redelijk wat tijd opslorptte, was mijn coordinatiefunctie die ik heb voor het vak 'P&O computerwetenschappen' in het derde jaar. Voor de zeer oude rotten onder ons, het vak Probleemoplossen en Ontwerpen hebben sinds lang de 'tekenweken' vervangen. Bedoeling is dat de ingeniwuersstudenten een probleem krijgen voorgeschoteld, en dit op een zo goed mogelijke, creatief mogelijke, robuust mogelijke, ... manier moeten oplossen, gebruik makende van de kennis die ze reeds eerder in hun wat meer theoretische vakken hebben opgedaan.

Opdracht dit jaar (zoals trouwens ook vorig jaar) was het bouwen van een robot (in Lego), die naar een garage kon rijden in een onbekende omgeving. De resultaten zie je in enkele filmpjes hieronder. In elk geval waren we als didactisch team zeer tevreden over de resultaten die de studenten behaald hebben.






dinsdag 21 oktober 2008

Kleine updates ...

Na een lange periode van inactiviteit, hoog tijd om wat kleine updates te posten. Misschien niet echt een coherent geheel, maar iets is beter dan niets.

De septemberexamens liggen weer ver achter ons. Nu ja, septemberexamens ... tegenwoordig starten die examens reeds in de eerste helft van augustus en alles is afgerond de eerste week van september. Het plachtte te zijn dat de septemberexamens een week voor de start van het nieuwe academiejaar werden afgerond. Nu hebben we een beetje 'vrije periode' tussenin, maar bitter weinig tussen de juni- en september-zittijd in. Het maakt de vakantie-planningen alleen maar moelijker.

Gedurende september is er ook veel tijd gegaan naar de voorbereidingen voor Eurographics 2009. Niet alleen wordt er in onze onderzoeksgroep gewerkt aan papers voor deze conferentie, maar tevens ben ik ook co-chair van het Papers-program, samen met Marc Stamminger. Voor buitenstaanders zegt die misschien niet veel, maar dit soort functies zijn toch een soort van erkenning die je collega's in het domein je geven. De deadline voor papers was 30 september, op 1-2 oktober hebben we hier in Leuven de paper-sort gedaan, en nu is het werk bezig door tientallen programme committee members, en honderden tertiary reviewers. Zelf doe ik nu weinig reviewing werk, behalve hier en daar brandjes blussen. Op 20-21 november gaat in Munchen dan de IPC meeting zelf door. Wel leuk om eens helemaal bovenaan de piramide staan van de 2de belangrijkste conferentie ter wereld over computer graphics, maar het betekent ook dat je zelf niets meer naar boven kan afwentelen. Bovenaan heb je geen paraplu meer ...

Normaliter was het ook de bedoeling om dit semester een vak doceren aan de Université catholique de Louvain. Geen grote verrassingen echter: het betreft een computer graphics vak, in het Engels. Dat laatste maakt het allemaal wat makkelijker, want mijn academisch Frans kan een opfrisbeurt wel gebruiken. Echter, door allerlei papperasssen (verzekeringen e.d.) is het opzet verschoven naar het tweede semester.

Ondertussen zijn ook de projecten voor 'P&O 3de jaar' begonnen (een vak dat ik samen coordineer met collega's Erik Duval, Karl Meerbergen en Marc Van Barel), waarin studenten een LEGO-robot allerlei taakjes moeten laten uitvoeren. Het is een van de leukste vakken, omdat we de studenten redelijk wat vrijheid geven om zelf de opgave mee te sturen, en de aard van de oplossingen die eruit voorkomen heel gevarieerd is. Hopelijk valt het dit jaar dus ook weer mee. Vorig jaar hebben we voor het eerst de Lego Mindstorms robotjes gebruikt, en ook dit jaar hebben we er weer voor geopteerd. De eerste demonstraties zijn achter de rug. Stiekem had ik gehoopt dat er een niet-wiel-gebaseerde robot bij zou zitten, maar een walker- of crawler-robot maken lijkt toch iets te complex met de (beperkte) bouwkit die de studenten ter beschikking hebben. Maar het zou in principe dus wel kunnen ...

donderdag 16 oktober 2008

Een beetje nieuwe activiteit

Oops, lang geleden dat deze blog nog eens een post mocht smaken. Niet getreurd, er is iets op komst...

Ondertussen kan je een kijkje nemen op www.scilogs.be, waar ik sinds kort op uitnodiging ook een blog De Digitale Revolutie heb over recente evoluties in informatica-land.

dinsdag 8 juli 2008

Inzagerecht en advocaten

Blijkbaar wordt er aan de unief van Antwerpen 'reklame' gemaakt door een advocaat die zijn diensten aanbied om studenten te helpen bij beroepsprocedures na examens.

Blijkbaar is de slinger helemaal aan het doorslaan...

Het is een goede zaak dat studenten inzagerecht hebben voor examens. Niet alleen geeft hen dat hopelijk wat meer inzicht in waarom ze een lage kwotering verdiend hebben, maar tevens is het ook een soort van katharsis moment, dat opluchtend kan werken. Dat inzagerecht gaat dan natuurlijk over het inhoudelijke aspect van het examen.

Anders is het natuurlijk als studenten menen dat hun rechten geschonden zijn, of als volgens hen het examen unfair is verlopen. Dan kan er een klacht ingediend worden, die in eerste instantie intern behandeld wordt. Nog steeds niets mis mee.

Waar ik wel voor vrees is dat men van dit laatste procedureslagen gaat maken, waarbij de minste fout reden is om het verloop van een examen aan te klagen. Het gevolg zal zijn dat examens volgens een strikt draaiboek gaan plaatsvinden, waarbij van enige toegeeflijkheid dan ook geen sprake meer kan zijn. Geen clementie als een student 10 minuten te laat opdaagt; geen toiletbezoek toestaan; geen overschrijden van de voorbereidingstijd e.d. Het oordeel van de prof op dergelijk moment moet wijken voor procedureregeltjes.

Uiteindelijk belanden we zo in een zeer rigied systeem, waarbij het testen van de kennis die een student verworven heeft, van secundair belang is. Wat wel van belang is, is dat alles 100% volgens de regels verloopt. Als het zover komt, dan hoeven examens in de huidige vorm voor mij niet meer. Dan maken we wel een multiple-choice examen, voor alle studenten op dezelfde dag. Geen kans meer om een foutje te maken waarvoor je als docent afgestraft wordt. Of eenvoudiger nog: iedereen een 14! Iedereen content! Behalve misschien diegenen die echt iets willen leren ...

maandag 30 juni 2008

Deliberaties ...

De zogenaamde deliberaties zijn weer aan de gang. Niet dat er zoveel te delibereren valt, tegenwoordig. Alle beslissingen liggen vast volgens bepaalde regels, zodat computergewijs alle eindresultaten reeds vast liggen vooraleer de examencommissie samenkomt. Diens enige taak is om de resultaten vast te stellen, en in een uitzonderlijk geval toch nog eens kijken of er verzachtende omstandigheden zijn. Wat meestal niet zo is ... Legendarische tijden waarin de examencommissie nog studenten 'naar boven riep' om ter plaatse een examen af te leggen bij zoekgeraakte punten behoren reeds enige tijd tot het verleden. Enkel in geval van fraude kan er nog wel eens een student opgeroepen worden, maar veelal wordt dat ook reeds op voorhand besproken. De activiteiten in de examencommissie beperken zich tot het overlopen van alle namen, met bijhorende uitslag, aan een zeer snel tempo (10 a 15 seconden per student, de tijd nodig voor de voorzitter om de naam en het resultaat voor te lezen). Het lijkt wel alsof met alle hervormingen in het examensysteem, men vergeten is de deliberaties zelf af te schaffen :-)

De huidige regels lijken, zeker voor studenten van een eerdere generatie, vrij genereus. Een student in 1ste bachelor slaagt als hij ofwel op alle vakken een 10/20 of meer haalt, ofwel maximaal 3 'buispunten' haalt op maximaal 2 vakken EN minstens 54% haalt. Dus een 9 en een 9, een 8 en een 9, of een enkele 7, samen met 54%, worden als geslaagd beschouwd. Nog niet zo heel lang geleden (pakweg de jaren 80 waarin ik zelf student was :-)), was men geslaagd als men op alle vakken 10/20 haalden EN 60% als totaalscore had. Alle andere gevallen werden gedelibereerd, maar met minder dan pakweg 58% kon je het vergeten. Vrijstellingen in 2de zit waren niet onconditioneel zoals dat nu is. Een vrijstelling had je pas vanaf 12/20, EN indien je op minstens de helft van de vakken geslaagd was. Een vrijstelling voor een bisjaar gold pas vanaf 14/20. En dat was dan soepel in vergelijking met de situatie in pakweg de jaren 50, waar je steeds ALLE vakken opnieuw af te leggen had -- vrijstellingen bestonden toen niet eens.

Onafgezien van het onconditioneel verlenen van vrijstellingen, is er eigenlijk niet zoveel veranderd. Immers, de scores op examens worden gewoon aangepast. Waar vroeger een 12 betekende dat je geslaagd was op een vak, ligt die grens nu op een 10, wat betekent dat je als lesgever uiteraard je scores aanpast. Een kwotatie op een examen betekent in absolute zin immers niets. Enkel als men een betekenis aan die punten geeft (bvb. geslaagd), kan je als docent bepalen wat voor jou een 10 of een 12 waard is. In het huidige systeem betekent een 10 bvb. onvoorwaardelijke geslaagd voor het vak, en een 6 betekent onherroepelijk examen opnieuw doen. In elk geval is het nu allemaal wat transparanter geworden.

Wat echter niet betekent dat er vreemde situaties kunnen ontstaan. Een student met 54%, een 8 en een 9, is geslaagd, en hoeft die 8 en 9 dus niet opnieuw af te leggen. Een student met 75%, een 8 en nogmaals een 8, is niet geslaagd, en moet beide examens wel opnieuw afleggen. Het lijkt dus hoog tijd om naar een systeem te gaan waarbij het totaalpercentage irrelevant wordt, en je enkel geslaagd bent op individuele vakken. Nu zitten we immers nog in een hybride systeem waarbij elk individueel vak bekeken wordt, maar tegelijk een jaarresultaat. Wat tot bovenvernoemde vreemde situaties kan leiden...

vrijdag 27 juni 2008

The truth is out there ...

Een jaar of twee geleden heb ik me de volledige X-files collectie op DVD aangeschaft. Ik heb er sindsdien nooit echt tijd gehad om er naar te kijken, maar nu ik verhuisd ben uit mijn thuisstad Leuven en mijn intrek genomen heb in het landelijke Liezele, is er plots tijd voor. Immers, nog geen internetaansluiting (shame on me and Belgacom :-)), dus is er weer wat tijd om mijn Guitar Hero skills bij te werken en mijn collectie sf/f/horror films eens rustig te bekijken.

De X-files is eigenlijk een serie die voor mij alleszins een geweldige periode oproept. Toen de serie speelde in de jaren 90 was ik aan mijn doctoraat bezig, en kwam het internet als medium sterk opzetten. Het thema van de X-files sloot perfect aan bij een zekere subcultuur die toen op het net heerste. Het net was nog niet 'vervuild' door de hoi polloi, dus de signal-to-noise ratio over allerlei interesses die een computer-sciece doctoraatsstudent aansprak was redelijk groot. Het trio Frohike / Byers / Langly a.k.a. The Lone Gunmen sprak redelijk tot mijn verbeelding. Ze gebruikte het net voor allerlei toepassingen die toen enkel nog maar gekend waren aan universiteiten en onderzoekslabo's. Op een of andere vreemde manier sloot de hele setting van de X-files nauw aan bij mijn eigen leefwereld, vol met geeky interesses.

Uit die periode stamt ook mijn kennismaking met de befaamde universiteiten in de US zoals M.I.T. of Caltech. Dezelfde geeky sfeer waarin ik me wentelde was volledig levend op deze plaatsen. In zekere zin heb ik steeds spijt gehad dat ik niet daar als student vertoefd heb, maar het gras is ongetwijfeld altijd groener aan de andere kant van de heuvel. Twee interessante beokjes die die sfeer een beetje oproepen zijn 'Hackers' van Steven Levy, en 'Nightwork', van T.F. Peterson. Maar de beste aanrader is nog steeds 'The Idea Factory' van Pepper White, wat een goede indruk geeft de sfeer die aan een van de vermaardste onderzoeksuniversiteiten heerst. Jammer genoeg een sfeer die ik in Leuven een beetje mis ...

donderdag 26 juni 2008

Oef, de examens zijn voorbij!

Oef, inderdaad, de examens zijn voorbij. Klinkt misschien gek uit de mond van een prof (het zijn de studenten die geacht worden te kreunen onder de examendruk), maar de als docent zijn de examens ook zowat de meest zenuwslopende en meest saaie periode van het jaar.
  1. Bijna 500 schriftelijke examens van 'Methodiek van de Informatica' heb ik bekeken. Gegeven de tijdsdruk (1.5 dag om 140 examens te bekijken voor de deadline om de punten in te dienen ...) kan het niet anders dan vele antwoorden vluchtig te bekijken en niet helemaal met de diepgang die eigenlijk nodig is. Misschien volgend jaar multiple choice overwegen?
    Enkele statistieken: 58% slaagde op het schriftelijk gedeelte van het examen. Met het practicum erbij stijgt dat tot rond de 72%. En zoals beloofd in de les, krijgt de student met het beste examen een 20 en de slechtste een 0. Wie de 20 gekregen heeft mag zijn maten trakteren!
  2. Orde, mijne dames en heren, orde en netheid!!!
    Ongelooflijk welke vodden papier er moeten doorgaan voor examen. Tipp-ex, veelvuldige inktvlekken, amper leesbaar schrijven, allerhande flauwe excuses ('geen tijd meer meneer'), luie redeneringen waarvan zelfs de student moet zien dat die fout zijn ... de 'propere' examens zijn subjectief al bijna een punt in het voordeel :-) En af en toe tref je nog wel een exemplaar in een loopy-lagere-school-meisjes handschrift, wat dan een beetje soelaas biedt in deze barre tijden.
  3. De mondelinge examens daarentegen vielen geweldig mee: niet al te veel studenten voor Computer Graphics dit jaar, dus er kon eens deftig doorgebabbeld worden. Gelukkig is er dit jaar niemand met Pong-shading of Gorat-interpolatie op de proppen gekomen.
Maar goed, alles voorbij, nu enkel nog wat eindwerkverdedigingen en vergaderingen van examencommissies bijwonen, en het zit er weer op. Kunnen we ons weer aan het echte werk wijden...

dinsdag 22 april 2008

SIGGRAPH 2008


Voor computer graphics afficionados is SIGGRAPH de jaarlijkse hoogmis. En ook nu weer zal er een Leuvense vertegenwoordiging zijn dankzij een aanvaard paper dat handelt over de simulatie poreuze stromingen. Voor een partieel overzicht van alle papers kan je hier terecht.

Ook zijn er dit jaar weer 2 K.U.Leuven studenten aanvaard in het Student Volunteer Program. Het is een ideale gelegenheid voor studenten om kennis te maken met wat er allemaal in de graphics-wereld te beleven is. Ik maak hier reeds enkele jaren reklame voor in mijn lessen, maar pas in 2006 heeft een student de sprong gewaagd. In 2007 waren het er reeds 2, en dit jaar waren er 3 kandidaten, waarvan er opnieuw 2 aanvaard werden. Enthousiasme werkt blijkbaar aanstekelijk.

Toelatingseisen

Eventjes geleden dat ik hier wat postte, dus ik heb wat schade in te halen.

Eind maart kwamen er 2 berichten in het nieuws, die op een ietwat pijnlijke manier illustreren hoe het Vlaamse onderweijs door opeenvolgende ministers weinig consistent bestuurd wordt.

"Burgerlijk ingenieurs zijn gemiddeld de slimste van alle studenten", meldden verschillende kranten, gebaseerd op metingen uitgevoerd door het Centrum voor Onderwijseffectiviteit en -Evaluatie (KU Leuven). "Daarin wordt de studieloopbaan van zo'n tienduizend jongeren die rond 1996 in het laatste jaar secundair onderwijs zaten, onder de loep genomen. Zij zijn nu ongeveer dertig jaar. De koppositie van de burgerlijk ingenieurs is een beetje voorspelbaar omdat de toelatingsproeven toen nog bestonden - die zijn in 2004 afgeschaft." Het afschaffen van die toelatingsproeven is er enkel onder politieke druk gekomen. De ingenieursfaculteiten waren tegen, het KVIV was tegen, maar toenmalig minister Vanderpoorten (VLD) was voor. Dus verdween de toelatingsproef, die net zorgde voor een instroom van hoge kwaliteit en grote motivatie.

Anderzijds viel me voglend bericht op:
"De minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), wil strenger toekijken op de selectie van studenten in het hoger kunstonderwijs. Hij stelt voor dat de overheid zelf de toelatingsproeven organiseert." Minister Vandenbroucke wil niet alleen betere toelatingsproeven bij het begin van de opleiding, hij stelt ook voor dat er in sommige opleidingen een tweede selectieproef komt. Die zou dan plaatsvinden tussen het derde en vierde jaar (bij de overgang van bachelor naar master). Welke opleidingen dat zouden kunnen doen, is voer voor verder overleg. De strengere selectie is één manier om de kwaliteit van het studentenpubliek - en dus de opleidingen - te verhogen. (De Standaard, 25 maart 2008).

Zijn er nog mensen die de ironie hiervan inzien? Voor sommige studierichtingen komen er dus extra toelatingseisen om de kwaliteit te verhogen, voor andere (in casu burgerlijk ingenieur) wou men ze weg omdat ze de toelating tot de hogere studies bemoelijken?

Persoonlijk ben ik van mening dat er voor alle studierichtingen toelatingseisen moeten komen. Zeker in de nieuwe Ba-Ma structuur, en de ontwikkelingen binnen de associatie K.U.Leuven die aan de gang zijn, lijkt het me dat er net meer moet gedifferentieerd worden tussen allerhande verschillende opleidingen, niet alleen qua studieprogramma, maar ook qua instroom. Sommigen zullen dit ongetwijfeld elitair vinden, maar het spreekt vanzelf dat de selectie aan de instroom enkel mag gebeuren op basis van intrinsieke kwaliteiten en niet op basis van financiele of sociale achtergrond.

vrijdag 21 maart 2008

Eventjes geen lessen ...

Bijna paasvakantie, en dat betekent dus 2 weken geen lessen geven. Er zijn echter vele mensen die minder vertrouwd zijn met het universitair milieu die denken dat we dan ook 2 weken vakantie hebben. Niets is minder waar natuurlijk. Die 2 weken kunnen goed gebruikt worden om allerlei onderzoeksachterstand die de voorbije 6 weken is opgelopen in te halen... in zekere zin zijn die 2 weken een pak drukker dan de periode waarin er geen lessen zijn :-)

Wat me de voorbije weken is opgevallen bij de diverse studentengroepen waar ik les aan geef, is dat het 'geroezemoes' in de lessen steeds erger wordt. Om eerlijk te zijn begrijp ik dit niet goed. Waarom kom je als student naar de les als je toch enkel wil praten? Kan je dan niet beter afspreken in de Moete, of buiten het auditorium blijven? Bovendien toont het niet veel respect voor de mede-studenten die wel willen opletten, en is het zeer storend voor de lesgever.

Het zou natuurlijk kunnen dat enkel mijn lessen eronder te lijden hebben, maar uit gesprekken met collega's blijkt dat niet het geval te zijn. Misschien zijn de lessen saai, of is de 'prof niet tof''? Misschien :-) Maar dat soort redenering hoort toch eerder thuis op een middelbare school, waar je verplicht bent aanwezig te zijn en de ondraaglijkheid van het klaslokaal kan verlucht worden met een toffe leraar. Ik zou verwachten dat je naar de universiteit komt (wat je vrijwillig kiest en zeker niet opgelegd wordt) om specialisten aan het woord te horen, niet om een stand-up comedian aan het werk te zien. Eens men student is, en als volwassene wil behandeld worden, denk ik toch niet dat het teveel gevraagd is om gewoon interesse te hebben in een onderwerp, onafhankelijk van de manier waarop het gegeven wordt?

Ofwel ben ik gewoon een 'grumpy old man' aan het worden :-)

dinsdag 26 februari 2008

Veto

Enkele markante passages uit een dubbelinterview van Veto met Rik Torfs en Klaas Keirse. Een aantal van de uitspraken van Rik Torfs verwoorden op een goede manier wat ik zelf ook over bepaalde aspecten van de universiteit denk ...

Torfs: «Ik denk dat we beiden dezelfde dichotomie zien, al weet ik niet goed hoe we eruit moeten geraken. Op dit moment heb ik het gevoel dat er een zekere instrumentalisering is van de universiteit om vooral de sociale toegang gemakkelijker te maken en dat de balans wat overslaat. Het theoretische concept van de universiteit als instrument om een bepaald opgelegd doel te bereiken lijkt me problematisch. De universiteit moet een doel op zich kunnen zijn. Ik zie parallellen met het cultuurbeleid, waar het er ook vooral om draait steeds grotere groepen te bereiken. Als je niet oplet ga je echter zo ver in allerlei interactieve spelletjes om meer volk aan te trekken dat je je eigenheid gaat verliezen en er kwalitatief op achteruit gaat. Daar moeten we erg voor opletten, want functieverlies van de universiteit kan betekenen dat andere groepen in de samenleving haar functie gaan overnemen. We moeten er immers altijd aan denken dat de universiteit slechts één van de vele actoren is in de samenleving waarvan de inhoud en plaats niet vastliggen.»

...
Torfs: «Ik ben het daar zeker niet mee oneens, maar we moeten wel zeer goed opletten. Want stel, hypothetisch, dat een te grote fixatie op emancipatie tot een lichte kwaliteitsdaling leidt, dan kan dat ertoe leiden dat de werkelijke selectie voor bijvoorbeeld de betere en interessantere jobs zal gaan gebeuren op basis van criteria die niet gedemocratiseerd zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door bijkomende dure opleidingen in de VS, maar ook door selectiecriteria op sollicitaties zoals het vermogen zichzelf te presenteren. Mensen uit hogere milieus van thuis uit hebben hier vaak een voordeel in.»

...
«Een apart probleem dat momenteel vooral opspeelt in de faculteiten recht, economie, geneeskunde en bij de ingenieurs is dat de absolute top van de studenten eerder geneigd is voor de private sector te kiezen dan voor een academische carrière omdat ze daar meer kunnen verdienen. Je hoort me niet zeggen dat professoren te weinig verdienen, maar aan de andere kant kun je de marktwetten ook niet gaan ontkennen. Dus moet ervoor gezorgd worden dat de werkomstandigheden hier des te aangenamer zijn.»

maandag 25 februari 2008

We are Geeks!

Laten we onszelf even outen...

Onlangs las ik een commentaarstuk van Geert Stadeus in De Standaard (volledige tekst) dat handelde over het jongens-zijn bij vele mannen, wat zich volgens de column ondermeer uit in het verzamelen van allerlei prullaria gerelateerd tot Star Wars, Star Trek, en dies meer.

Nu wil het toeval dit soort jongens-achtig gedrag (een licht-obsessieve interesse voor alles wat zich in het cross-over wereldje van SciFi / Fantasy / Gaming bevindt) mij niet geheel vreemd is. Wat waarschijnlijk wel geen toeval is dat ditzelfde gedrag wel meer waar te nemen is in de studentenmiddens waar ik les aan geef. Om het in verstaanbaar nederlands uit te drukken: "Computerwetenschappers zijn geeks!" (of nerds, alhoewel er een duidelijk verschil is tussen een geek en een nerd, maar daarover later misschien meer).

Het grappige is dat je als prof aan de universiteit, wat uiteindelijk toch nog steeds een waardig ambt is, ik dit min of meer verborgen tracht te houden, maar ik denk niet dat ik daar aardig in luk. Als ik een 'random' getal nodig heb in mijn lessen informatica, gebruik ik dikwijls 42. Een en ander zal sommige studenten dus wel duidelijk zijn. Weliswaar is het gebruik van 42 slechts het topje van de ijsberg. Elke keer als ik in London ben wandel ik wel Forbidden Planet binnen. Ik heb als auteur meegewerkt aan nederlandstalige roleplaying games; heb zelfs lang geleden MtG tornooien in Leuven georganiseerd. Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu Rl'yeh wgah'nagl fhtagn. Star Wars characters in Lego worden tot groot jolijt van mijn neefjes maar tot afschuw van mijn vriendin zonder probleem herkend. 20 autootjes uit Cars in mijn kantoor (alhoewel ik hier professionele belangen claim). Ik heb computergames in BASIC gepubliceerd. Godel-Escher-Bach is het meest openbarende boek dat ik ooit gelezen heb, na LOTR natuurlijk (Balrogs hebben geen vleugels, of wel?). Ik check regelmatig Slashdot en Wired. Misschien zie je me wel ooit op XBox live ... en alhoewel mijn drive wel begint af te nemen en alle recente trends niet allemaal meer gevolgd worden, zijn er nog steeds opflakkeringen :-)

Maar waarom dit alles verborgen houden? Onlangs vertelde een collega me dat hij het jammer vond dat er in onze studierichtingen zoveel 'nerds' aanwezig zijn. Waarom eigenlijk? De zogenaamde 'nerds' waarvan sprake zijn evengoed studenten, en als het historisch record aantoont dat dergelijke studenten meer geneigd zijn om richtingen te kiezen met een hoog wiskunde- en informatica gehalte, wat is daar in godsnaam mis mee? Het zijn de geeks die de IT-revolutie op gang houden door hun technologisch vernuft, dus we hebben een degelijk track-record, wat niet dadelijk van andere disciplines kan gezegd worden. Zijn de grootste geeks uiteindelijk niet Bill Gates en Steve Jobs zelf?

Misschien sociale conventie? Het is immers misschien niet dadelijk een wervende boodschap, wat een probleem is dat de richting computerwetenchappen bij de burgies al enkele decennia heeft, en wat meer 'normale' studenten afschrikt. Dat was zo toen ikzelf de studierichting CW koos, en is blijkbaar nog steeds het geval. Dat negatieve imago dat aan CW'ers kleeft gaat dus blijkbaar moelijk weg, ondanks het mainstream worden van vele van de typische dingen waarmee het 'geekdom' geassocieerd wordt. Wat uiteindelijk jammer is, want ik denk dat er vele goede informatici en computerspecialisten verloren gaan doordat sommigen zich door een aantal van deze vooroordelen laten leiden...

vrijdag 8 februari 2008

't Is ook nooit goed ...

Afgelopen week een kleine rel rond collega (en mediafiguur) Rik Torfs. In zijn column in De Standaard zou hij details over examens naar buiten gebracht hebben, waarop de studenten Kerkelijk Recht, aan wie Torfs doceert, een klacht indienen. "Deontologisch onverantwoord" wordt er geroepen. Ook in het discussieforum van De Standaard wordt er stevig op los geredeneerd. "Mondelinge examens zijn stresserend, dat een studente dan al eens vergeet dat Zwitserland aan Noorwegen grenst, is normaal". Verder nog wat platitudes over professoren en hun vermeende almachtige wijsheid ...

Het lijkt allemaal een beetje een storm in een glas water. Volgens Torfs in De Morgen: "Enkel het feit dat die studente Noorwegen als buurland van Zwitserland aanduidde en vervolgens tegen haar examinator zei dat het geen examen aardrijkskunde was, klopt. Al de rest heb ik verzonnen. Het is een column, hé. Het was zelfs niet tijdens een van mijn examens maar tijdens dat van een collega. Ik weet tot op de dag van vandaag niet wie de studente is en als ze er zelf niet mee naar buiten gekomen was, had niemand het ooit geweten. Mij leek het gewoon een goed voorbeeld om de discussie over welke kennis je nodig hebt in onze maatschappij aan te zwengelen. Ik weiger hiervoor mijn excuses aan te bieden. Aan vrije meningsuiting hecht ik heel veel belang, ook binnen een universiteit." En gelijk heeft hij.

De laatste jaren is het hoger onderwijs grondig hervormd. I.p.v. een jaarexamensysteem hebbben we een semesterexamensysteem gekregen. I.p.v. een deliberatie op basis van alle examenuitslagen wordt er gekeken naar vrijstellingen op een vak-per-vak basis. Studenten die ingeschreven zijn in een regulier jaar zijn dra in de minderheid. Allerlei vormen van 'vakken meenemen', 'cumul', 'aangepaste jaarprogramma's' geven meer flexibiliteit aan studenten om met succes hun studies af te ronden.

Al deze wijzigingen zijn op zich goed. Maar als geheel genomen hebben ze wel tot gevolg dat het niet meer zo duidelijk is wat een universitaire opleiding nog betekent. Is een universitaire opleiding enkel een verzameling vakken waarin je moet slagen, of is het meer? Heeft iemand die nooit naar een college gaat, maar thuis zelf de vakken blokt, en er per post (schriftelijk) examen van aflegt, gespreid over een periode van 10 jaar, eenzelfde opleiding als iemand die een regulier parcours volgt en diezelfde vakken verwerkt door naar colleges te gaan en dit alles in 5 jaar? Ik denk dat deze 2 opties niet gelijkwaardig zijn, en dat er wel degelijk een meerwaarde zit in een regulier gevolgde opleiding, die meer is dan enkel een som van individuele vakken.

Uiteraard verwerft een student in beide bovenstaande voorbeelden een diploma. Maar een diploma is iets heel anders dan een universitaire opleiding. Een universitaire opleiding die naam waardig is een geheel van vakken (uiteraard), maar niet enkel dat. Het gaat er ook om dat je in contact komt met mede-studenten en van elkaar dingen opsteekt. Dat je professoren aan het woord hoort, die in het onderzoek staan en die verbanden duidelijk maken die in je boeken niet zal lezen. Dat je, m.a.w. een aantal jaren doorbrengt in een intellectueel stimulerende omgeving. Die omgeving maakt het verschil tussen zomaar wat vakken enerzijds en een goed universitair kader anderzijds, en is precies de reden waarom iedereen naar de Harvards van deze wereld wil. Niet om de vakken te volgen, die grosso modo overal wel hetzelfde zijn, maar omdat je onder mensen zit die je intellectueel uitdagen en stimuleren. En dat soort mensen, of het nu professoren of mede-studenten zijn, vindt je in topuniversiteiten veel meer dan aan een gemiddelde doordeweekse universiteit die inderdaad niet meer aanbiedt dan een verzameling vakken.

Aan andere opmerking die in dit soort discussies wel eens valt is of de opgedane kennis nuttig is 'voor de job nadien'. Zo wordt wel eens geopperd of bepaalde vakken wel relevant zijn voor het beroep dat studenten later zullen uitoefenen. Ook dat raakt aan de essentie van een universitaire opleiding, die zeker niet verengt mag worden tot enkel praktische bruikbare kennis. Is het nuttig om bvb. de onvolledigheidsstelling van Godel te kennen? De kans dat je daar als computerwetenschapper in de praktijk mee in aanraking komt is praktisch nihil. Maar het geeft wel een intellectueel inzicht, dat je enkel maar aan de universiteit kan opdoen. Als je aan de unief nooit over de fameuze stelling van Godel hoort, of ooit eens een Bessel-functie hebt moeten neerschrijven, of een LISP interpreter in LISP schrijven, of wetenschapsfilosofie gestudeerd hebt, of zelf ooit eens Quicksort geimplementeerd hebt -- allemaal dingen die niet dadelijk praktisch nut hebben -- , waar zal je er dan wel van horen?

Een universitaire opleiding betekent inderdaad veel meer dan enkel je cursus kunnen opdreunen op een examen. Als een studente niet weet dat Noorwegen geen buurland is van Zwitserland, moet ze niet antwoorden dat het geen examen aardrijkskunde is, maar zou ze diep beschaamd moeten zijn.

dinsdag 29 januari 2008

Gauss is mijn voorvader

... maar niet in de biologische zin natuurlijk. Op het Mathematics Genealogy Project kan ja nagaan welke wiskundigen via hun doctoraatsthesis van welke ander wiskundigen 'afstammen'. Omdat computerwetenschappen dicht genoeg bij de wiskunde staat, zijn er significante verwantschappen.

En hier is dan mijn stamboom, met jaren van doctoraat:

Dutré (1996) -> Willems (1972) -> Lee (1966, *) -> Mason (1952) -> Guillemin (1926) -> Sommerfeld (1891) -> Lindemann (1873) -> Klein (1868, **) -> Plucker *1823) -> Gerling (1812) -> Gauss (1799) -> Pfaff (1786) -> Kastner (1739) -> Hausen (1713) -> Wichmannshausen (1685) -> Mencke (1666)

(*) Lee had 2 promotoren, dus hier de andere lijn:
Lee -> Halle

(**) Ook weer 2 promotoren voor Klein, de andere is Lipschitz:
Klein (1868) -> Lipschitz (1853 ***) -> Dirichlet (1827, ****) -> Poisson -> Lagrange -> Euler (1726) -> Bernouilli (1694) -> Bernouilli (1684) -> Leibniz (1666) -> Weigel

(***) Andere promotor van Lipschitz is Ohm:
Lipschitz (1853) -> Ohm (1811) -> von Langsdorf (1781)

(****) Andere promotor van Dirichlet is Fourier:
Dirichlet (1827, ****) -> Fourier -> en terug bij Lagrange

Toch wel verbazend dat vele bekende wiskundigen in je stamboom opduiken. Anderzijds moet iedereen wel teruggaan op enkele namen, dus misschien niet zo verbazend after all.

Iets gelijkaardig is het Erdös-getal, dat bepaalt hoe ver je afstaat via je publicatielijst van de wiskundige Paul Erdös. Mijn Erdös-getal is 3, via Leo Guibas, en dan via János Pach naar Erdös.

Allemaal spielerei natuurlijk, maar wel fun en goed voor het ego! :-) :-)

vrijdag 18 januari 2008

dinsdag 8 januari 2008

JAVA can be bad for you ...

Binnen enkele weken start het tweede semester, en dus ook weer het vak 'Methodiek van de Informatica' dat ik doceer aan de 1ste bachelor burgerlijk ingenieur. De bedoeling van dit vak is om enkele principes aan te leren over het ontwerpen van goede computerprogramma's en de manier van denken zoals die in de informatica gehanteerd wordt bij te brengen.

Noodzakelijkerwijze wordt hiervoor natuurlijk ook een programmeertaal gebruikt, zodat er praktische opgaven door de studenten kunnen uitgewerkt worden. Voor deze eerste cursus informatica is deze taal in de loop der jaren verschillende malen gewijzigd. Toen ik zelf een voorloper van dit vak voglde in het academiejaar 1984-1985 werd FORTRAN gebruikt (of eigenlijk een variant, WATFIV). Nadien zij ook nog Pascal en Scheme (een Lisp variant) aan bod gekomen. Ongeveer 10 jaar geleden werd een optie genomen om alle software-design cursussen die aan het dept. computerwetenschappen gedoceerd worden te ondersteunen met Java, en dat is dus nu nog steeds het geval.

Over Java als eerste programmeertaal in een computer science- of ingenieurs-curriculum worden soms eindeloze discussies gevoerd. Grosso modo gaat het dan over de tegenstelling tussen computer science enerzijds en software engineering anderzijds.

Een recente discussie op Slashdot vandaag (Professors Slam Java As "Damaging" To Students) levert weer wat ammunutie voor beide kampen.

P.S. Een goede site over (de theorie van) programmeertalen is Lambda The Ultimate.

Stam

In het laatste issue van Wired Magazine (16/1) is een interview met Jos Stam opgenomen, over zijn werk op Nucleus, nieuwe fysisch-gebaseerd animatiesoftware van Autodesk. Altijd leuk om graphics researchers in niet-specifieke graphics media te zien verschijnen. Zelf loop ik Jos regelmatig tegen het lijf op graphics-conferenties of Program Committee meetings, en wisselen we altijd wel enkele woorden in het Nederlands. Bovendien is hij een van de mensen binnen de graphics-research community die qua mathematisch inzicht ver boven de anderen uitsteken. Niet voor niets heeft hij de SIGGRAPH Computer Graphics Achievement Award in 2005 ontvangen.

(foto Wired Magazine)