woensdag 29 november 2006

Van Cauteren Leerstoel

Woensdag 29 november vond de jaarlijkse Van Cauteren leerstoel plaats, ditmaal rond het thema "China: wat zit erin voor Vlaamse ingenieurs ?".

Richard Van Cauteren was een legendarische professor in de ingenieursfaculteit. Om voormalig recotr Oosterlinck te citeren:
Van Cauteren, die intussen overleden is, was voor veel latere ingenieurs een soort vaderfiguur. Zijn sterkte was zijn gezond verstand. Wat hem onderscheidde van anderen was zijn wijsheid, eerder dan zijn kennis. Hij koppelde de fysica aan het echte leven. Dat is belangrijk voor ingenieurs, die toepassingen moeten maken. De rode draad doorheen zijn cursus waren zijn levenslessen. Zo leerden we problemen oplossen. Hij ging ervan uit dat als je een probleem honderd procent wil oplossen, er oneindig veel geld en tijd nodig is. Aangezien dat niet voorhanden is, kun je nooit een honderd procent oplossing bereiken. In deze onvolmaakte wereld moet je daar rekening mee houden.”

Als kind heb ik ongetwijfeld Van Cauteren een paar keer ontmoet, alhoewel ik het me niet meer herinner. De enige echte herinnering was toen ik ongeveer ene halfuurtje met hem gepraat heb tijdens een koffiepauze op het departement Werktuigkunde, waar ik in de zomer van 1986 een zomerstage vervulde. Hij was toen reeds lang met pensioen, maar het gesprek was toch zeer inspirerend.

Terug naar 2006. De lezingen waren vrij interessant, en zijn op bovenvermelde site te bekijken. Wat me wel tegen de borst stootte waren de obligate grapjes die sommige sprekers maakten over het eten met stokjes: "Op het einde van ons bezoek hadden we een master in de chopstickkunde". Dat is vrij beschamend t.a.v. de aanwezige Chinese deelnemers, en het straalt negatief af op de spreker. Alsof eten met stokjes nog steeds een exotisch iets is ...

dinsdag 28 november 2006

Boekenverkoop Bibliotheek

Elk jaar houdt de centrale bibliotheek uitverkoop van oude boeken en/of dubbels. Als bibliofiel is het altijd een buitenkans om eens te snuisteren of er koopjes te doen zijn, maar meestal valt dat wat tegen.

Toch 2 oude graphics-handleidingen uit de jaren 60 kunnen oppikken, en tevens spotte ik een exemplaar van "Van tamtam tot virtuele realiteit" (foto), een boekje dat werd uitgegeven in 1995 naar aanleiding van een tentoonstelling aan de K.U.Leuven, en waarvoor ik toen een hoofdstukje over computer graphics geschreven heb. Blijkbaar was virtuele realiteit toen nog een buzz-term met enige betekenis ;-)

maandag 27 november 2006

2 voordrachten

Twee voordrachten gevolgd vandaag:

De eerste om 19.00 uur in de grote aula, in het kader van de Microsoft Research Chair on Intelligent Environments. Spreker was Donald A. Norman van Northwestern University en de Nielsen Norman Group, met een seminarie over Cautious Cars & Cantankerous Kitchens. Zijn pleidooi ging voornamelijk over hoe allerlei apparaten intelligenter gemaakt kunnen worden door op een gepaste manier met mensen te communiceren. Dit werd geillustreerd met allerhande voorbeelden zoals autorijden in de file, intelligente keukens e.d. De hele voordracht deed me een beetje denken aan eentje die ik een aantal jaren geleden gehoord heb van Neil Gershenfeld toen ik nog aan Cornell University aan onderzoek deed. Beiden hebben trouwens ook gelijkaardige boeken over het topic geschreven. In elk geval interessante stof om over na te denken.

Rond 20.15 dan snel naar het Stuk cafe gegaan om daar het eerste Leuvense Science Cafe mee te maken. Verschillende collega's uit de faculteit wetenschappen gaven hun visie op wat toeval betekent in de wetenschap. Jammer genoeg kon ik niet blijven voor het debat en de vragen nadien, maar toch net lang genoeg om mezelf te zien verschijnen in het filmpje dat de organisatoren gemaakt hadden op basis van interviews in de Moete (zie redelijk onscherpe GSM foto ;-) ).

zondag 26 november 2006

Gaming Cultuur

Afgelopen donderdag was er de laatste les in de cursus Computergame Cultuur die ik dit semester gevolgd heb aan het STUK. De lessen werden gegeven door Jan Van Looy, die een doctoraat geschreven heeft over dit topic (The Promise of Perfection: A Cultural Perspective on the Shaping of Computer Simulation and Games, KULeuven, Februari 2006). Mijn oorspronkelijke bedoeling was een Stuk-cursus te volgen over iets wat buiten mijn onmiddelijk vakdomein lag, maar bloed kruipt waar het niet gaan kan, dus werd het iets over games.

De focus lag echter niet op die aspecten die ik zelf goed ken, namelijk de technologische aspecten zoals computer graphics en AI, maar wel op een benadering vanuit de sociale en communicatieve context. Ook de bredere plaatsing binnen cultuurgeschiedenis en parallellen met vroegere expressievormen kwam een beetje aan bod. Best interessant. De docent vertelde ons ook dat het STUK als kunstencentrum altijd graag vernieuwend en trendy wil zijn, en dat daarom deze cursus werd ingericht. Altijd leuk om te weten dat je bij de trendsettende crowd behoort :-)

Het Verkabelde Lichaam

Dit weekend op uitnodiging langsgeweest bij de tentoonstelling Het Verkabelde Lichaam in De Warande in Turnhout. Het is een expositie van werk van Eric Joris, die deel uitmaakt van Crew, een samengaan van kunstenaars en wetenschappers die performances brengen waarin interactieve kunst en technologie samenkomen. Het is een domein dat me steeds geintrigeerd heeft, om via technologie de grenzen van het menselijk lichaam en perceptie steeds verder te brengen. De performance U-Raging Standstill (die in februari ook in de Universiteitshallen in Leuven te zien was op het Artefact festival) brengt bvb. een immersant via een head-mounted display in een virtuele wereld, die zeer dicht aansluit bij de echte wereld waarin hij zich bevindt. Aldus denkt de immersant nog steeds zich in de echte wereld te bevinden, terwijl in werkelijkheid hij enkel virtuele waarnemingen voorgeschoteld krijgt.

Een klein (stukje) van de tentoonstelling liet ook enkele boeken en magazines zien die als inpiratiebron dienen. Groot was mijn verbazing toen mijn eigen boek Advanced Global Illumination onder zijn eigen glazen kubus lag (zie foto). Nu ja, het feit dat Philippe Bekaert meewerkt met Crew zal daar wel niet vreemd aan zijn ;-)

vrijdag 24 november 2006

Centrale Bibliotheek

Vanmorgen met twee doctoraatsstudenten zijn we de centrale bib op het Ladeuzeplein even gaan opzoeken. Ik moet bekennen dat de keren dat ik de centrale bib ben binnengestapt op 1 hand te tellen zijn, en ik kom er dan enkel als er een interessante tentoonstelling is of als we er effectief iets nodig hebben.

Dankzij de bereidwillige medwerking van enkele medewerkers van de bib hebben we vandaag een aantal foto's genomen in de Oost-Aziatische bibliotheek. Onze bedoeling is om een realistische scene te fotograferen, waar dan een aantal virtuele objecten aan zullen toegevoegd worden m.b.v. de differentiele rendering techniek ontwikkeld in de Graphics Group van het Institute for Creative Technologies van de University of Southern California (waar trouwens een ex-doctoraatsstudent van mijn groep nu zijn post-doc doet). Wat we er precies mee aanvangen blijft nog onderzoeksgeheim, maar als het geplande paper aanvaard is, zal ik een tipje van de sluier oplichten.

Wat me wel steeds treft is dat de centrale bib een prachtig gebouw is: statige traphallen, een fantastische leeszaal, het doet me steeds denken aan de Ivy League stijl van de befaamde Amerikaanse Universiteiten. Zeker een van de toeristische troeven van de universiteit.

(foto van de fotodatabank http://www.kuleuven.ac.be/fotodatabank/)

European Institute for Technology, bis

Op 23 november verscheen in De Morgen een stukje waarin Europees commisaris Jan Figel de oprichting van het EIT bepleit.

(uit De Morgen van 23 november 2006, © 2006 Uitgeverij De Morgen NV):

Bedrijfsinvesteringen cruciaal voor European Institute of Technology
Kim Herbots

EU-commissaris voor Onderwijs Jan Figel: Braindrain is een acuut probleem in Europa. We verliezen niet alleen onderzoekers aan de VS, maar ook aan het Oosten. Het antwoord van de Europese Commissie daarop is het European Institute of Technology.

Een omstreden beslissing, zo weet ook EU-commissaris voor Onderwijs Jan Figel. Door Kim Herbots Zodra de kogel enkele weken geleden door de kerk was, reageerden de Vlaamse universiteiten verontrust: hoewel ze niet anders zullen kunnen dan meedoen, zijn ze allesbehalve vragende partij voor het EIT. In een interview met De Morgen weerlegt Figel nu de kritiek.
Figel, die in Brussel was ter gelegenheid van een congres over innovatie van de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid, verdedigt het nut van het EIT. "We hebben er lang genoeg over gediscussieerd of het er al dan niet moest komen. De beslissing is nu genomen en we gaan ervoor. Ik ben ervan overtuigd dat het EIT de braindrain een halt zal toeroepen. Het is niet zo dat we een hek rond Europa gaan bouwen, maar het moet mogelijk zijn om de beste brains hier te houden."

Een van de belangrijkste bezorgdheden omtrent het EIT is dat universiteiten vrezen hun topwetenschappers eraan te verliezen.

Jan Figel: "We moeten de besten uitdagen om meer te doen. De grootste talenten kunnen beide combineren. Daar ben ik van overtuigd. Ze zijn in staat om zich te verbinden aan zowel het EIT als hun eigen instelling. Het EIT zal overigens deels een virtueel instituut zijn. Er komt een administratieve zetel, maar de kern zal bestaan uit verschillende Knowledge and Innovation Communities, groepen waarbinnen de knapste knoppen van de universiteiten vanuit hun instelling op speerdomeinen werk zullen verrichten. We kiezen net voor die aanpak om de bestaande instellingen niet te amputeren."

Is zo'n virtueel instituut wel genoeg om de concurrentie aan te gaan met het wereldvermaarde Massachusetts Institute of Technology (MIT)?

"Maar het EIT mag niet vergeleken worden met het MIT! Europa is Amerika niet. Wij zijn niet een entiteit. Het was een denkpiste om daadwerkelijk een instituut te bouwen, maar die hebben we verlaten. Een instelling zoals het MIT zou hier niet werken. Het is in Europa ondenkbaar dat je alle topwetenschappers over een domein op een plaats zou kunnen samenbrengen. Er zijn al belangrijke kenniscentra zoals Oxford, Cambridge en Leuven."

Velen zeggen dat er niet genoeg fondsen zullen zijn om te concurreren met de VS.
"Naast overheidsgeld rekenen we ook op particuliere fondsen. Ik kan niet in hun plaats spreken, maar in september al had ik contacten met bedrijven zoals Nokia en Siemens die erg geïnteresseerd zijn om te investeren. De inbreng van bedrijven is ook erg belangrijk. Zij willen winst zien en zullen zo voor een belangrijke dynamiek zorgen waardoor de kennis naar de markt gebracht zal worden."

Het EIT en de aanpak van de braindrain vereist een grote internationale mobiliteit. Op het laagste niveau, het Erasmusprogramma, stagneert dat al een hele tijd in Vlaanderen.
"Mobilisatie is cruciaal. Aan de Luxemburgse universiteit is internationale ervaring verplicht. Ik kan dat niet opleggen, maar we moedigen lidstaten wel aan om dit soort zaken te promoten en om de voorwaarden zo studentvriendelijk te maken."

Bedrijven willen winst zien en zorgen voor dynamiek in 'knappekoppeninstituut'

Ik heb daarom mijn entry over het EIT van 18 oktober 2006 nog maar eens herlezen, en er is weinig nieuws wat mijn mening doet omslaan. Het EIT zal dus iets worden waar iedereen wil bij zijn, maar wat weinig zoden aan de dijk zal brengen.

donderdag 23 november 2006

Ph.D. Comic


De beste comic die de essentie van het leven van Ph.D. studenten, proffen en onderzoekers typeert is ongetwijfeld Piled Higher and Deeper. Mijn deur hangt er vol van.

(comic van http://www.phdcomics.com)

Composites on Tour

Gisterenavond woonde ik de opening bij van de tentoonstelling Xtra Strong/Light: Composites in de Campusbibliotheek Arenberg. Deze tentoonstelling kadert in de Europese Wetenschapsweek en kadert in het bredere Composites-On-Tour project. De tentoonstelling bestaat uit 2 delen: in een eerste wetenschappelijk deel wordt een beetje in Technopolis stijl de bezoeker uitleg gegeven over wat composietmaterialen precies zijn, en welke toepassingen ze hebben. In een tweede deel worden werken van designers getoond die met deze materialen aan de slag zijn gegaan. Er zijn o.a. stukken te zien van Wyers&Borms, Clem van Himbeeck en Ron Arad.

Na een openingsspeech van prof. Ignace Verpoest en Vice-rector prof. Karen Maex werd de tentoonstelling officieel geopend. Het was zeker de moeite waard om de kennis over composietmaterialen terug eens wat op te frissen en met de werken van de designers kennis te maken. Naar goede gewoonte aan de K.U.Leuven werd het geheel afgesloten met een receptie ;-)

(foto van http:///www.compositesontour-2.be/)

woensdag 22 november 2006

Campuskrant interview

Een kleine ego-tripper-achtige entry: voor het nieuwste nummer van de Campuskrant (nummer 22 november 2006) werd ik kort geinterviewd i.v.m. het lesgeven voor grote groepen. De volledige tekst vindt je hier.

Anderzijds is hetgeen ik in het interview zei nu ook weer niet zo vernieuwend als je het in een bredere pedagogische context plaatst, maar het is wel vernieuwend voor mij. De meeste proffen hebben immers nooit een lerarenopleiding gevolgd, en dus moeten ze zelf schaven aan hun didactische kwaliteiten. In die zin wordt af en toe wel eens hoog van de toren geblazen met alweer de uitvinding van het warm water :-) . Zie in dit verband ook de laatste paragraaf in het opinieartikel Taxi's kenny in de Veto van 13 november 2006.

maandag 20 november 2006

Ir.Reëel

Gedurende het academiejaar 1988-1989 maakte ik deel uit van het praesidium van VTK, de faculteitskring van de ingenieursstudenten. Ik zat ook op kot op Blok 5 (hernummerd enkele jaren terug naar Blok 6) op Cite, waar een groot deel van het praesidium op kot zat. Een van mijn taken was het volschrijven van de Ir.Reëel, het kringblaadje. Met primitieve PCs (naar huidige maatstaven) en DTP software schreven we zo'n 4 nummers per jaar, die dan in zwart-wit gedrukt werden bij toenmalige drukkerij De Raaf in de Ravenstraat.

Tegenwoordig verschijnt Ir.Reëel in kleur, en natuurlijk ook in pdf formaat. Waarom ik dit allemaal vermeld? Omdat ik in het eerste nummer van dit academiejaar voor Ir.Reëel geinterviewd werd samen met enkele collega's. Na in Herselt eventjes het karting-circuit verkend te hebben, werden ons alelrlei vragen gesteld over onze attitude over auto's en het verkeer. Leuke ervaring, en een soort van Full Circle Experience.

Lessen voor de XXI eeuw

Vandaag was er de eerste les in de reeks Lessen voor de XXI eeuw. Deze eerste sessie werd verzorgd door Christoffel Waelkens, verbonden aan het Instituut voor Sterrenkunde. Het topic ging voornamelijk over hoe planetenstelsels gevormd worden, en hoe onze kennis steeds maar bijgeschaafd wordt door nieuwe ontdekkingen ter zake, bvb. door de sinds 1995 ontdekte exo-planeten.

Wat me voornamelijk opviel was hoe enthoesiast de lesgever zijn onderwerp kon brengen. Het is altijd een probleem voor wetenschappers om hun vakdomein uit te leggen aan niet-specialisten, maar in dit geval scheen dat zeer goed lukken. Door allerlei analogieen te gebruiken werden de vormingsprocessen van planeten zeer aanschouwelijk gemaakt.
Bvb.: interstellair stof dat samenklit tot planeten werd vergelijken met stof dat samenklit in slierten in je huiskamer. De reden waarom planetenstelsels rond hun ster draaien in min of meer een vlak werd zeer goed uitgelegd door de wet van behoud van impulsmoment.

Ik heb echt van deze voordracht genoten. Nu maar hopen dat ik het zelf in februari even goed zal doen.

dinsdag 14 november 2006

Veto


Leuke cross-verwijzing: deze week wordt deze eigenste blog in Veto (nummer 13 november 2006) als een van de 'alternatieve 11 blogs'.

8. Net als Supertomaat, maakt professor Philip ‘Ph.D.’ Dutre gebruik van dezelfde originele paginalay-out. Bovendien vraagt de man zich op zijn blog af waarom studenten zich niet goed informeren over de data van de tweede zit. “Hebben we hier niet te maken met volwassen mensen die zelf verantwoordelijkheid moeten opnemen over het inwinnen van correcte informatie?” En nu maar hopen dat het iets uithaalt... phildutre.blogspot.com

... En net nu het hier de laatste 2 weken wat kalm was ;-)

maandag 13 november 2006

Interviews

Twee leuke interviews gehad de afgelopen dagen, het ene al wat ernstiger dan het andere.
  1. Campuskrant wil in een volgend nummer wat aandacht besteden aan het lesgeven voor grote groepen. Blijkbaar had DUO mijn naam doorgegeven, vermits ik in het verleden een workshop over dit onderwerp gevolgd had, en de 1ste bechelor burgerlijk ingenieur beschouwt wordt als een grote groep. Met als gevolg een telefonisch interview. Grappig detail: ik veronderstelde dat het interview op tape werd opgenomen, maar blijkbaar wordt dit nog gedaan op de ouderwetse manier: met de hand nota nemen.

  2. Op mijn weg naar de Moete voor een late lunch, werd ik staande gehouden door 2 studenten, bewapend met microfoon en camera, die het project Science Cafe uitwerken. De vraag was wat ik dacht over toeval in de wetenschap, en of toeval sowieso wel bestaat. Eerst wist ik niet goed wat antwoorden, dus babbelde ik maar wat over toevalsvariabelen, tot ik plots besefte dat het niet datw as wat ze waarschijnlijk bedoelden. Dan maar overgeschakeld op het toeval van het doen van een geniale ontdekking.

Rectoraat

Vandaag eventjes voor een informele vergadering met de vice-rector Exacte Wetenschappen naar het rectoraat gemoeten. Er wordt wel eens gezegd dat de kwaliteit van een instelling af te lezen is van de vertrekken waarin de directie huist. En ik meen dat dat voor onze universiteit zeker het geval is. Ik ben nog steeds onder de indruk als ik de Universiteitshallen binnenkom en de lift naar de tweede verdieping moet nemen, waar je door een kordate onthaalbediende gevraagd wordt 'eventjes plaats te nemen en te wachten ...'. Plots voelt men zich minder zelfzeker dan enkele minuten daarvoor.

Anyway, het gesprek dat handelde over de oprichting van een mogelijk expertisecentrum over Mens-Machine Communicatie verliep constructief. Volgende deadline is 1 maart ...

(foto uit fotodatabank K.U.Leuven)