Middelmaat aan de universiteit?

In De Standaard van 28 december 2006 verscheen een artikel over ingenieurs-studenten van onze faculteit die onderzoek verricht hebben naar de werking van de power-ball. Prof. George van der Perre, van de afdeling BMGO, was vol lof over het project, en stelde dat de studenten op deze manier boven zichzelf konden uitgroeien. Interessanter was echter de volgende quote:

George van der Perre, begeleidend hoogleraar mechanica aan de KU Leuven, vindt dat de universiteit de beste studenten de meeste kansen zou moeten geven. ,,De case van de powerball blijkt een dankbaar studieobject om tweedejaarsstudenten die soms in een impasse raken, opnieuw te stimuleren'' verklaart hij. ,,Ik vind dat we goede studenten in de gaten moeten houden, en ze bijvoorbeeld bij hun maatschappelijke carrière moeten helpen of voorrang geven bij een promotieplaats.'' Volgens Van der Perre is dat principe te lang onbespreekbaar geweest: ,,Middelmaat regeert nu op de universiteit.''

Ik ben ook de mening dat middelmaat regeert op de universiteit, het is zelfs een van mijn steeds terugkerende stokpaardjes...

In Vlaanderen is er de optie genomen dat zo veel mogelijk studenten zonder voorwaarden aan het hoger onderwijs moeten kunnen deelnemen. Die 'zonder voorwaarden' zijn vrij letterlijk te nemen: Je kan bij wijze van spreken de dag voor het academiejaar begint je inschrijven in om het even welke studierichting. Filters zoals het toelatingsexamen bij de burgerlijk ingenieurs moesten van Minister Vanderpoorten absoluut verdwijnen. Nu, op zich is dat een politieke keuze die te verdedigen is. Deze keuze is echter niet verenigbaar met de ambitie om een (Europese) topuniversiteit te worden.

Het is geen toeval dat belangrijke spin-offs zoals Google starten aan elite-universiteiten die niet enkel de beste studenten recruteren, maar ook de beste studenten aanmoedigen hun talenten maximaal te ontplooien. In ons systeem zetten we allerlei voorzieningen op (monitoraten, ruime faciliteiten en een soepel deliberatie systeem) om de minder goede studenten te laten slagen. Maar de beste studenten blijven vaak in de kou staan. Er zijn te weinig incentives voor hen boven het gemiddelde uit te stijgen gedurende hun studies. Uiteraard zijn die incentives er later wel (bvb. bij FWO aanvragen), maar amper tijdens de studies.

Zelfs indien de docenten dit willen, is het niet eenvoudig. Enkele jaren geleden speelde ik met de idee om studenten in het vak 'Methodiek vd Informatica' in de 1ste bachelor burg.ir. op vrijwillige basis een niveautest te laten afleggen. Het is immers zo dat er velen reeds weet hebben van informatica-technieken. Als je dan een bepaald niveau zou halen, dan zou je geplaatst worden in een speciale reeks voor de oefenzittingen, waar aan een versneld tempo de stof wordt behandeld, en zelfs eventueel extra stof kan aangesneden worden. Dergelijke voorstellen stuiten op een boel praktische bezwaren. Uiteraard is er de logistieke kant van de zaak, maar ook examen-juridische. Geef je dan aan beide groepen hetzelfde examen? Wat als een student uit de geselecteerde groep zou zakken op een examen dat 'moeilijker' is dan dat van de andere studenten? Etc.

De bekende Amerikaanse Ivy League universiteiten hebben dikwijls speciale programma's voor briljante studenten. Zie o.a. het Cornell Presidential Scholar Program. Ik denk dat het tijd wordt dat de K.U.Leuven ook in deze richting begint te denken.